Powiat będzie miał nowy herb. Dotychczasowy jest niezgodny ze sztuką heraldyczną

Trwają prace zmierzające do ustanowienia nowego herbu powiatu sępoleńskiego. Jego projekt został wysłany do zaopiniowania przez komisję heraldyczną działającą przy ministrze spraw wewnętrznych i administracji. Okazuje się, że dotychczasowy herb nie spełnia wymogów stawianych przez komisję. 

Sprawa herbu wypłynęła w związku z przygotowaniami do uroczystości nadania sztandaru Komendzie Powiatowej Policji w Sępólnie. Policjanci zwrócili uwagę na to, że herb powiatu, który zapewne miał się stać elementem sztandaru, został ustanowiony niezgodnie z prawem. Humorystycznie można więc powiedzieć, że policja wykryła ,,aferę” z herbem w tle. Komendant Paweł Zawada, znany z zacięcia do historii, takiego szczegółu nie mógł przeoczyć. 

– Zgodnie z ustawą o odznakach i mundurach powiat ma prawo ustanowienia swojego herbu uchwałą rady powiatu po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra spraw wewnętrznych i administracji. Organem doradczym ministra w tym zakresie jest komisja heraldyczna. Obecny herb powiatu został ustanowiony uchwałą rady powiatu, która została podjęta w 2000 roku. Tamta uchwała była opiniowana przez zespół konsultacyjny kapituły herbu samorządowego działający w heraldycznym punkcie konsultacyjnym przy MSWiA. Okazało się, że ten zespół tylko uzurpował sobie prawo do opiniowania projektów herbów. Również w 2000 roku powstała właściwa komisja heraldyczna. Można więc powiedzieć, że źle trafiliśmy z terminem – mówi Anna Deja-Dobrowolska, sekretarz powiatu.

Obecnie obowiązujący herb powiatu, czyli dobrze nam znana czwórdzielna tarcza, w której umieszczono herby czterech gmin tworzących powiat, został wyłoniony na zasadzie otwartego konkursu. W tym miejscu należy dodać, że sośnieński wiatrak nie jest oficjalnym herbem gminy, tylko jej logo. 

– W starostwie nie ma żadnego dokumentu, który świadczyłby o tym, że herb został zatwierdzony przez komisję heraldyczną. Postanowiliśmy uporządkować temat herbu powiatu. Zgodnie z wytycznymi komisji heraldycznej herb powinien wywodzić się z lokalnej tradycji historycznej i zawierać trzy podstawowe elementy. Powinien zawierać element herbu nadrzędnego, czyli herbu województwa, element związany z barwami lub godłem narodowym oraz element nawiązujący do historii regionu. W związku z tym zleciliśmy panu profesorowi Marcinowi Hlebionkowi z Katedry Historii Średniowiecza i Nauk Pomocniczych Historii UMK w Toruniu przygotowanie ekspertyzy historyczno-heraldycznej dla powiatu sępoleńskiego – mówi wicestarosta Andrzej Marach. 

,,Herby województw i powiatów powinny nawiązywać do historycznych herbów terytorialnych dawnych ziem i województw. Nie mogą się odwoływać do herbów tworzonych przez władze zaborcze z lat 1772 - 1918. W nowo tworzonych herbach powiatów wskazane jest nawiązanie do współczesnego herbu województwa lub historycznego herbu ziemskiego, możliwe jest też nawiązanie do herbu miasta - jego głównego ośrodka. Niewłaściwe jest jednak wprowadzanie do herbów powiatów klasycznej symboliki miejskiej, na przykład przedstawień murów miejskich” - czytamy w wytycznych komisji heraldycznych przyjętych podczas krakowskiego kolokwium heraldycznego poświęconego heraldyce samorządowej. 

Taka ekspertyza została przygotowana. W oparciu o nią zlecono przygotowanie projektu nowego herbu powiatu sępoleńskiego. Zajął się tym Aleksander Bąk, twórca grafiki użytkowej specjalizujący się właśnie w heraldyce. Jest on autorem załączników graficznych do ustawy o symbolach państwowych RP, ale jest również ojcem góralskiego wizerunku piwa „Tatra”.

W ten sposób powstało kolejne opracowanie pod tytułem ,,Symbole powiatu sępoleńskiego - projekt tożsamości heraldycznej”. Jest w nim projekt nie tylko herbu, ale również flagi powiatu, sztandaru, baneru, a nawet tak zwanej flagi stolikowej. 

– Oczywiście na początku było więcej propozycji. Potem były dwie i na końcu została ta, którą wysłaliśmy do zaopiniowania przez komisję heraldyczną. Zgodnie z wymienionymi wcześniej zasadami na górze tarczy znajduje się część herbu województwa, czyli pół lew i pół orzeł pod wspólną koroną. Natomiast na dole znajdują się dwie wstęgi symbolizujące dwie rzeki graniczne nawiązujące do nazwy Krajna, czyli kraj na rubieży. Pierwsza wstęga oznacza rzekę Kamionkę, która dzieliła Krajnę i Kaszuby. Natomiast druga wstęga oznacza Łobzonkę, która stanowiła historyczną granicę państwa polskiego. Ten projekt został zaakceptowany przez radnych. Dla chętnych zorganizowaliśmy spotkanie z panem Bąkiem. Oczywiście wszyscy przyzwyczailiśmy się do obecnego herbu. Być może pozostawimy go jako logotyp powiatu. Jest też pomysł, aby ekspertyzę profesora Hlebionka wydać drukiem i przekazać przynajmniej do wszystkich bibliotek – dodaje wicestarosta Marach.

– Projekt herbu został wysłany do zaopiniowania przez komisję heraldyczną. Bywa tak, że komisja wzywa do złożenia dodatkowych wyjaśnień. Jeśli opinia będzie pozytywna, to wówczas rada powiatu podejmie stosowną uchwałę w sprawie symboli powiatu – mówi Anna Deja-Dobrowolska.