Kategoria: Opowieści Krajeńskie

Czyli dwa szkice pod patronatem św. Walentego. Pierwszy o tym, które lata były najbardziej emocjonujące w naszej najnowszej historii. Drugi o miłości i miłostkach udokumentowanych publicznie.

W 1986 roku uczniowie sępoleńskiego liceum przeprowadzili wywiady z kilkunastoma mieszkańcami pamiętającymi wyzwolenie Sępólna. Czy dzięki temu dowiadujemy się czegoś nowego o tym szczególnym wydarzeniu?

Czyli świat w dobie turborozwoju. Co stary reportaż z Zamartego jest nam w stanie powiedzieć o teraźniejszości i dlaczego nadaje się właśnie na teraz – na początek nowego roku?

Starosta Jan Ornass złotymi zgłoskami zapisał się w dziejach powiatu sępoleńskiego. Jednak był tylko człowiekiem i nie wszystkie jego pomysły okazywały się strzałem w dziesiątkę. Przykład? Zerknij na tytuł.

Urząd nie jest dla obywatela, to obywatel jest dla urzędu. Praktykujących wyznawców tego poglądu spotkał chyba każdy z nas, interesantów. A jak bywało w przeszłości? Czy w dwudziestoleciu międzywojennym pracownicy szeroko rozumianego sektora usług byli na bakier z kindersztubą?

– Kościół to była możliwość wolności, poza obrębem kościoła nic dobrego nie mogło nas spotkać.- stwierdził w swoich zeznaniach Edward Kowalski. Jednak to życie pisze najlepsze scenariusze. No bo kto by pomyślał, że umęczeni mieszkańcy powstańczej Warszawy chwilę wytchnienia odnajdą właśnie w murach świątyni?

Piekło walki i beznadziejna męka znoszonych do piwnic rannych ucichała na sali operacyjnej, tu nie było miejsca na nic, poza wielkim wysiłkiem osiągniętym skupieniem. Nie myślano o nalocie i barykadach, tylko o tym, co dzieje się w obrębie pola operacyjnego, otwartego brzucha czy klatki piersiowej. Praca była tym trudniejsza, że cały zespół lekarski wiedział, że ranni następni czekają.

Centrum Kultury i Sztuki w Sępólnie, projekcja filmu „Miasto 44”. Sala kinowa pęka w szwach. Z ekranu wieje wojenną grozą, niektórzy widzowie ocierają łzy. I oto jest ta scena - ta, o której kinomani będą później tak dyskutować. Na ulicy Kilińskiego w Warszawie eksploduje zdobyczny czołg - pułapka, zabijając kilkaset osób. Oczywiście wciśnięci w fotel widzowie tego nie wiedzą, ale wtedy, w 1944 roku, o życie rannych w wybuchu walczył powstańczy lekarz rodem z Sępólna, profesor Edward Kowalski.

Już przed II wojną światową koszty budowy porządnej drogi z betonową lub asfaltową nawierzchnią były w Polsce bardzo wysokie. A ponieważ państwo było biedne, ze względu na oszczędności nawierzchnię nowych dróg najczęściej robiono tutaj z kamieni. Wychodzi na to, że w naszym kraju problemy z infrastrukturą występowały zawsze.

Pierwszy samochód w naszej okolicy miał się pojawić już w 1898 roku. Chociaż wtedy jeszcze nikt by go samochodem nie nazwał, i to z prostej przyczyny - w języku polskim brakowało słowa na określenie podobnego pojazdu. Wyraz „samochód” wprowadzono do użycia dopiero w II Rzeczpospolitej. I o ile leksykalnie przygotowaliśmy się na rozwój motoryzacji, o tyle pod każdym innym względem było już tylko gorzej. Mimo że aut na drogach nie było u nas zbyt wiele, kierowcy nie mieli wcale łatwego życia.