„Borowik” pełen nieprawidłowości

O ośrodku terapii uzależnień „Borowik” w Jerzmionkach zrobiło się głośno w ubiegłym roku, gdy w krótkim odstępie czasu doszło do zgonów trzech pacjentów. Dwóch z nich odebrało sobie życie. Sprawą zainteresowała się tucholska prokuratura oraz Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki, gdzie zaczęły docierać sygnały o nieprawidłowościach. Do działania przystąpiły służby wojewody. 

„Pod koniec listopada 2023 r. Urząd Wojewódzki otrzymał informację mailową o nieprawidłowościach w Ośrodku Terapii Uzależnień »Borowik« w Jerzmionkach. Ze względu na wagę sprawy natychmiast została podjęta decyzja o przeprowadzeniu kontroli doraźnej 30 listopada 2023 r. Zasadność przeprowadzenia kontroli w Ośrodku została potwierdzona poprzez wpływ pisma z Prokuratury Rejonowej w Tucholi. Prokurator Rejonowy w Tucholi nie tylko poinformował Wojewodę o prowadzonych śledztwach w sprawach dot. zgonów pacjentów Ośrodka, ale także wskazał, że przypadki zgonów w Ośrodku mogą świadczyć o występujących nieprawidłowościach i uzasadniają przeprowadzenie kontroli” - informuje Natalia Szczerbińska, rzeczniczka prasowa wojewody. 

W grudniu ubiegłego roku wojewoda przeprowadził kontrolę w „Borowiku”. Do składu zespołu kontrolnego oprócz pracowników Wydziału Zdrowia Kujawsko- -Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, został powołany konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dla województwa kujawsko-pomorskiego – prof. dr hab. n. med. Aleksander Araszkiewicz. Przedmiotem kontroli była ocena funkcjonowania podmiotu leczniczego w zakresie zgodności wykonywanej działalności leczniczej z przepisami ustawy o działalności leczniczej. 

„Działalność Ośrodka Terapii Uzależnień została oceniona negatywnie. Ustalenia kontroli zostały przedstawione w protokole, jednakże Pan Tomasz Wachowiak odmówił jego podpisania i złożył zastrzeżenia do jego treści. Zostały one jednak odrzucone w całości. Nieprawidłowości, stwierdzone podczas kontroli w Ośrodku Terapii Uzależnień są bardzo poważne” - dodaje rzeczniczka wojewody. 

Po pierwsze, działalność faktyczna podmiotu leczniczego nie jest zgodna z zapisami księgi rejestrowej, prowadzonej przez wojewodę kujawsko-pomorskiego. Inne nieprawidłowości są znacznie poważniejsze. 

„Kontrolujący ustalili, że w Ośrodku nie jest prowadzona dokumentacja medyczna. W Ośrodku odnotowano brak jakichkolwiek dokumentów stanowiących o stanie zdrowia pacjentów, brak dokumentów stanowiących o ich stanie psychicznym w momencie przyjazdu do Ośrodka, jak i podczas pobytu w Ośrodku; brak dokumentów określających zakres i rodzaj świadczeń zdrowotnych udzielonych pacjentom Ośrodka, w tym również dokumentów dot. konsultacji lekarskich. W Ośrodku na dzień kontroli nie było żadnej dokumentacji. O braku prowadzenia dokumentacji medycznej w Ośrodku, Wojewoda zawiadomił Rzecznika Praw Pacjenta. W wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego Rzecznik Praw Pacjenta uznał praktykę stosowaną przez Ośrodek za naruszającą zbiorowe prawo pacjentów i wezwał Ośrodek do natychmiastowego jej zaniechania. Z dokumentów przedstawionych podczas kontroli przez Ośrodek wynika, że świadczenia są udzielane przez lekarza, pielęgniarkę, terapeutów, osoby uczestniczące w programie szkoleniowym w zakresie instruktora terapii uzależnień i specjalisty psychoterapii uzależnień. Uwagę zespołu kontrolującego zwróciło pisemne oświadczenie pracownika upoważnionego przez właściciela do składania oświadczeń w jego imieniu, którego treść stanowi, że w Jerzmionkach opiekę nad pacjentami sprawuje nie tylko personel terapeutyczny, ale też pracownik bez przygotowania medycznego, polega to na pilnowaniu pacjenta, aby nie miał kontaktu z innymi (trzeźwymi) pacjentami” - dodaje rzeczniczka prasowa wojewody. 

Wojewódzki konsultant w dziedzinie psychiatrii uznał, że ośrodek nie spełnia żadnych standardów do prowadzenia stacjonarnej i całodobowej działalności leczniczej. Ponadto służby wojewody przeprowadzające kontrole stwierdzają, że podmiot leczniczy rozpowszechnia na swojej stronie nieprawdziwe informacje. „Podmiot leczniczy rozpowszechnia na stronie internetowej nieprawdziwe informacje dot. rodzaju i zakresu prowadzonej działalności leczniczej oraz zatrudnianego personelu. Ośrodek informuje poprzez stronę internetową, że prowadzi detoks. Tutaj bardzo stanowczo trzeba podkreślić, że detoksykacja od środków uzależniających jest ściśle określoną procedurą medyczną i bezwzględnie powinna być prowadzona w warunkach szpitalnych. Detoksykacja to proces wypłukiwania z organizmu toksyn i często procedura ratująca życie. Stąd też detoksykacja medyczna nie jest żadnym określeniem wieloznacznym, jest to proces leczenia. Informacje na stronie internetowej wskazują, że w Ośrodku są stosowane tzw. »wszywki« alkoholowe. Podczas, gdy Właściciel Ośrodka oświadczył zespołowi kontrolnemu, że nie są one stosowane w Ośrodku i nigdy nie były. Treści publikowane na stronie Ośrodka wprowadzają w błąd osoby uzależnione, które chcą podjąć leczenie, mogą mieć wpływ na decyzje podejmowane przez osoby uzależnione – dlatego pismem z 10 stycznia 2024 r. Wojewoda Kujawsko-Pomorski zawiadomił Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Sępólnie Krajeńskim o stosowaniu nieuczciwej praktyki rynkowej przez Ośrodek. Jednakże, z odpowiedzi zawartej w piśmie z dnia 5 lutego 2024 r. wynika, że Rzecznik Konsumentów nie podjął zdecydowanego działania wobec Ośrodka, wystąpił jedynie do Ośrodka o złożenie wyjaśnień. Ośrodek zapewnił w nich Rzecznika, że wnikliwie przyjrzy się zawartości strony i zleci odpowiednie modyfikacje, by informacje były prawdziwe i całkowicie zgodne ze stanem faktycznym. Dnia 27 marca 2024 r. Wojewoda Kujawsko-Pomorski wystąpił ponownie do Powiatowego Rzecznika Konsumentów i poinformował go o fakcie dalszego rozpowszechniania na stronie internetowej Ośrodka nieprawdziwych danych” - pisze rzeczniczka wojewody. 

Informacja o działaniach podjętych przez organ rejestrowy w sprawie działalności Ośrodka Terapii Uzależnień została przekazana do Prokuratury Rejonowej w Tucholi.

W marcu wojewoda wydał decyzję o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą przez Ośrodek Terapii Uzależnień. 

,,Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, decyzji tej został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Ze względu na dalsze rozpowszechnianie poprzez stronę internetową informacji o funkcjonowaniu Ośrodka, pomimo wydanej decyzji o zakazie wykonywania działalności leczniczej, dnia 26 marca 2024 r. zostało złożone zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia wykroczenia. Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, dnia 4 kwietnia 2024 r. Wojewoda Kujawsko-Pomorski wydał z urzędu decyzję o wykreśleniu Ośrodka Terapii Uzależnień »Borowika« Tomasz Wachowiak z rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Pismem z dnia 1 marca 2024 r. organ rejestrowy zawiadomił Prokuraturę Rejonową Bydgoszcz-Południe o podejrzeniu popełnienia przez Pana Tomasza Wachowiaka przestępstwa z art. 233 § 6 Kodeksu karnego – złożenia fałszywego oświadczenia organowi rejestrowemu” - dodaje w mailu do redakcji rzeczniczka wojewody.

Kierownik „Borowika” Tomasz Wachowiak odpiera zarzuty, twierdząc, że w placówce prowadzona jest terapia, a nie leczenie i do jej prowadzenia ośrodek nie potrzebuje wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Nadmienia, że detoksykację przeprowadza firma zewnętrzna, która ponosi całkowitą odpowiedzialność za procedurę. Dodaje również, że nie ma wymogów prowadzenia dokumentacji psychoterapeutycznej pacjentów. Twierdzi, że ośrodek nie jest szpitalem. Innego zdania jest organ kontrolny. Warto przypomnieć, że Ośrodek Terapii Uzależnień Tomasza Wachowiaka został wpisany do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, prowadzonego przez wojewodę kujawsko-pomorskiego, na podstawie złożonego wniosku dnia 14 lutego 2022 r. Do wniosku o wpis do rejestru, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, dołączone zostało oświadczenie, złożone przez wnioskodawcę pod rygorem odpowiedzialności karnej, potwierdzające, że zna on i spełnia warunki wykonywania działalności leczniczej określone w ustawie o działalności leczniczej, a także, że dane zawarte we wniosku są kompletne i zgodne z prawdą. Po czasie on sam twierdzi, że ten wpis nie jest mu do niczego potrzebny. 

Zanim Tomasz Wachowiak przeniósł się do Jerzmionek prowadził ośrodek terapii uzależnień Forest w Sępólnie, który od samego początku wzbudzał kontrowersje. Rodzaj działalności w dawnym hotelu Jan był niezgodny z funkcją terenu zapisaną w planach zagospodarowania przestrzennego. Plany przewidywały funkcje hotelowe i rekreacyjne. Właściciel Foresta twierdził wówczas, że hotel nadal jest hotelem. Później burmistrz orzekł, że w Foreście prowadzona jest działalność medyczna i należy ją wpisać do rejestru podmiotów medycznych wojewody. Do sądu wpłynął wniosek o ukaranie właściciela. Sąd Rejonowy w Tucholi uznał Tomasza Wachowiaka winnym tego, że prowadził w Sępólnie przy ulicy Leśnej działalność leczniczą bez wymaganego wpisu do rejestru podmiotów leczniczych. Między innymi ten wyrok spowodował, że Tomasz Wachowiak zakończył działalność w Sępólnie i przeniósł się do Jerzmionek. – Już teraz wiem, że prowadząc ośrodek stacjonarny, trzeba być podmiotem medycznym – mówił na naszych łamach we wrześniu 2021 roku właściciel „Borowika”. Dzisiaj ten pan sam sobie zaprzecza, twierdząc, że placówka nie potrzebuje wpisu do rejestru.