150 lat elżbietanek w Kamieniu (cz. III)

Tomasz Fiałkowski, 24 listopad 2016, 13:40
Średnia: 0.0 (0 głosów)
14 września minęła 150. rocznica przybycia sióstr elżbietanek do Kamienia. W dzisiejszej części przybliżymy działalność sióstr elżbietanek mających siedzibę w Zakładzie św. Anny.
150 lat elżbietanek w Kamieniu	(cz. III)

Zakład św. Anny po rozbudowie w 1913 r.

150 lat elżbietanek w Kamieniu	(cz. III)

Pierwsze siostry w otoczeniu ks. proboszcza Pawła Lesella (w środku) i wikariusza generalnego ks. Klemensa Lüdtke

Uroczystość otwarcia Zakładu św. Anny

Zbliżał się termin otwarcia zakładu. Wszystko było już przygotowane. Brakowało jedynie pozwolenia papieskiego na przechowywanie w kaplicy zakładowej Najświętszego Sakramentu. Dnia 8 lipca 1905 r. dotarło zezwolenie. Radości nie było końca.

Dzień przed uroczystością oddania zakładu (17 lipca) przybył do Kamienia wikariusz generalny diecezji chełmińskiej ks. dr. Lüdtke, aby omówić wszystkie szczegóły dotyczące uroczystości. Nazajutrz odbyła się uroczystość poświęcenia zakładu św. Anny. O ósmej rano w kamieńskim kościele została odprawiona msza św. Brali w niej udział parafianie, a kazanie wygłaszał
ks. Lüdtke po polsku i po niemiecku.

Uroczystość w samym zakładzie rozpoczęła się o 10.30. Przy drzwiach wejściowych matka przełożona Gallena otrzymała od wikariusza generalnego klucze do zakładu, który następnie został poświęcony.

W uroczystości wzięli udział: landrat gdański (starosta) Scheunemann, ks. Lüdtke z Pelplina, ks. dziekan Szulz z Sypniewa, asystentka matki generalnej sióstr elżbietanek – s. Hilara. Oprócz tych osób na uroczystość przybyli: sekretarz rady budowlanej Otto z Chojnic, murarz Karge, kamieński lekarz Albert Eschner oraz nauczyciel Kapiszke z Kamienia. Miasto reprezentował burmistrz Fuchs. Ogółem wśród gości było: 10 osób duchownych, 16 sióstr, 5 osobistości świeckich.

Po akcie poświęcenia nastąpiła msza święta, a po niej śniadanie i prezentacja zakładu dla wszystkich gości. Po zwiedzeniu budynku nastąpił obiad. Po południu dzieci z miasta pod kierunkiem s. Placidy wystawiły kilka przedstawień teatralnych. Ostatnim punktem uroczystości było otwarcie nowej stodoły na terenie zakładu.

W podzięce do Pelplina

Dnia 1 sierpnia 1905 r. siostra przełożona zakładu św. Anny - matka Gallena oraz jej odpowiedniczka z Zakładu św. Elżbiety – matka Agata wraz z ks. Pawłem Lesellem udały się do biskupa Augustyna Rosentretera, by podziękować za duchowe i materialne wsparcie powstania i działalności Zakładu św. Anny. Biskup chełmiński ugościł ich oraz ofiarował na dalszą działalność 200 marek. Za tę kwotę siostry zakupiły m.in. krowę.

Nowe siostry

Jeszcze w lipcu i sierpniu oddelegowano do pracy w Zakładzie nowe siostry elżbietanki. Do pracy w zakładzie przybyły: s. Hildeburgia i s. Gaudentia z Królewca oraz s. Gaudiosa z Wrocławia. W lipcu 1906 r. dotarła s. Adalberta z Królewca. W lutym 1907 r. przybyła s. Metrodora z Czerska (zajmowała się pracami gospodarskimi). Natomiast w maju 1908 r. przyjechała s. Walboda Wojtkowiak z Wrocławia.

Działalność i praca w Zakładzie

Trzeciego sierpnia 1905 r. przybyła do zakładu pierwsza dziewczyna. W przeciągu kilku lat liczba dziewcząt wahała się i wynosiła od kilkunastu do 50. Młode panienki miały się zająć pracami polowymi, domowymi, ogrodnictwem oraz praniem. Jak się później okazało, pralnia mogła zarabiać na siebie. Również opłacalne było cerowanie worków dla miejscowych Żydów, którzy posiadali magazyn zbożowy. Od 1 stycznia 1906 r. w zakładzie pracował stróż Józef Derosier. W marcu zakupiono pierwszego konia do prac polowych. W grudniu 1906 r. Zakład odkupił położone w pobliżu niego gospodarstwo Loha wraz z 25 morgami ziemi. W 1909 r. na terenie zakładu zamontowano urządzenia elektryczne. To dało możliwość wykopania studni i podłączania pompy, która doprowadzała wodę ze studni głębinowej. Ta dogodność umożliwiła postawienie niewielkiej fontanny
w ogrodzie.

Rozbudowa Zakładu

Od 1911 roku trwały rozmowy na temat rozbudowy Zakładu, który pomieściłby 110 wychowanek. Prace projektowe prowadził murarz Kania z Drożdzienicy. Po wielu perturbacjach zaniechano jego pomocy i prace zamówiono u radcy budowlanego Otto z Chojnic. Projekt pod rozbudowę oddano do zatwierdzenia na początku 1912 r., natomiast prace ziemne rozpoczęto 12 maja. Budynek w stanie surowym był gotowy 31 sierpnia.

Cdn.

Źródła:

Archiwum Diecezjalne w Pelplinie – siostry elżbietanki; Kronika Zakładu św. Anny 1905-1945.