98 lat powiatu sępoleńskiego. Część IV

Powołany do życia ustawą z dnia 16 II 1927 r. Komitet Floty Narodowej, na którego czele stoi prezydium, składające się z przedstawicieli Rządu i Sejmu, rozwinął szeroką i celową akcję na terenie całej Rzeczypospolitej. Obywatelstwo tut. zrozumiało doniosły cel – stworzenie floty polskiej, tak handlowej jak i wojennej – i umożliwiło przez to zorganizowanie na terenie tut. Powiatu – Komitetu Powiatowego i 13 kół miejscowych. Z tą liczbą stoimy na drugim miejscu, o ile się rozchodzi o Województwo Pomorskie, zaś na trzecim miejscu, o ile się rozchodzi o całe państwo. 

 

Od roku 1924 istnieje Komitet Powiatowy Ligi Obrony Powietrznej Państwa. W roku 1927 zorganizowano na terenie powiatu pięć kół miejscowych L. O. P. P., a mianowicie w Orzełku, Małej Cerkwicy, Lutowie, Wałdowie i Wielowiczu. Ze składek członkowskich, dobrowolnych i imprez Tygodnia Lotniczego odstawia się rok rocznie przeszło 1000 zł do Wojewódzkiego Komitetu w Toruniu. Od krótkiego czasu czynny jest Tymczasowy Powiatowy Komitet Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, który zdołał zorganizować na terenie tut. powiatu 9 kół miejscowych. 

 

Z innych poczynań wymienić wypada rozbudowę kościoła katolickiego w Sępólnie, budowę kościoła w Lutowie, budowę domu ludowego w Sępólnie, urządzenie wzgl. budowa trzech ochronek w Sępólnie, Więcborku i Kamieniu, zaś Kasa Chorych urządziła stację sanitarną w Sypniewie i Dębinach. Wypada wymienić również działalność Czerwonego Krzyża, który zakupił wóz sanitarny, zaś z funduszów państwowych buduje się domy dla policji państwowej w Kamieniu i Sypniewie. 

 

Powiat sępoleński chcąc przyjść Polakom z pomocą znalazł fundusze na wystawienie budynku nad granicą Państwa, w którym pomieszczono 2 rodziny posterunkowych straży granicznej, wyposażył wszystkie posterunki policji państwowej w jednolite urządzenie biurowe, zakupił dla nich trwałe emaliowane godła państwowe i zaprowadził między posterunkowymi w przeważnej części własnym kosztem połączenia telefoniczne. 

 

Powiat finansował budowę kościoła w Lutowie, rozbudowę kościoła w Sępólnie i skromną sumą rozbudowę kościoła w Więcborku, finansował w znacznej mierze budowę Domu Katolickiego w Sępólnie, w którym mieści się ochronka, stacja opieki nad matką i dzieckiem, stacja przeciwgruźlicza, przeciwjaglicza, przychodnia lekarska dla ubogich i który jest, poza tym ośrodkiem życia kulturalnego i religijnego w tutejszym powiecie. Przy budowie tego Domu przeceniliśmy jednak nasze siły, dom ten rozbudowaliśmy do rozmiarów początkowo nie projektowanych. Dom spełnia wprawdzie w wysokim stopniu swoje zadanie, ma jednak tą złą stronę, że jest mało donośny, raczej pożądający, a nie dający, to też z biegiem czasu powstawały coraz większe trudności finansowe.

 

Skoro już mówię o Domu Katolickim i znajdującej się w nim ochronce wymienić wypada, że w powiecie znajdują się dwie dalsze ochronki będące w zarządzie parafialnym i to w Więcborku i Kamieniu, które powiat dość znacznie subsydiował. Poza tymi trzema polskimi ochronkami parafialnymi są jeszcze dwie, jedna w Sypniewie utrzymana kosztem Wydziału Powiatowego oraz kosztem tego miejscowego społeczeństwa, które należycie docenia znaczenie przedszkoli dla rozwoju polskości na naszych kresach; druga w Wałdowie, czynna od 1 września 1936 r., uruchomiona dzięki funduszom, jakie uzyskałem od p. wojewody. 

 

Mimo znacznie obniżonych funduszy na te cele, w porze zimowej są czynne we wszystkich trzech miasteczkach uniwersytety ludowe, na wioskach odbywają się kursy dokształcające prowadzone przez zawsze do współpracy chętnych pp. nauczycieli, 14 bibliotek Towarzystwa Czytelni Ludowych uzupełniają dokształcenie; koła Gospodyń Wiejskich urządzają kursy gotowania, szycia i gospodarstwa domowego, pracują wytrwale towarzystwa śpiewu, powstańcy i wojacy, rezerwiści, sokół, związek strzelecki, młodzież katolicka, która posiada własną orkiestrę, rodzina urzędnicza i rodzina rezerwistów. 

 

Zakrzewska Kolonia około 1910 r.

Cdn.