Chcą zatrzymać wodę w lasach

„Plan zagospodarowania zasobami wodnymi dla zlewni obszaru nadleśnictwa Runowo i Lutówko” to swego rodzaju studium hydrologiczne dotyczące obszarów leśnych zarządzanych przez dwa nadleśnictwa, działające na terenie powiatu sępoleńskiego. Opracowanie dokumentu w wyniku przetargu zlecono firmie Pectore-Eco z Gliwic. Umowę na jego przygotowanie podpisano 10 stycznia 2024 roku. Zgodnie z jej zapisami plan ma być gotowy w ciągu 24 miesięcy od daty podpisania. W tej chwili projekt planu jest na etapie konsultacji społecznych. W ramach tych konsultacji w siedzibie Nadleśnictwa Lutówko zorganizowano spotkanie, w którym oprócz leśników udział wzięli przedstawiciele samorządów powiatowych oraz gminnych, przedstawiciele gminnych spółek wodnych, a także Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie. 

– Plan składa się z kilku części: części opisowej, części kartograficznej oraz bazy numerycznej, która będzie przydatna do analiz sieciowych. Jest to jeden wspólny projekt dwóch nadleśnictw, ale dwa odrębne plany. Są one oparte głównie na pracach terenowych. Między innymi prowadziliśmy pomiary przepływu wód w ciekach. Ocenialiśmy także stan istniejących urządzeń wodnych na terenie nadleśnictw a także przydatność przewidywanych do realizacji przedsięwzięć na ciekach wodnych oraz ich wpływ na środowisko – mówiła inż. Katarzyna Banaszak-Łachacz, która jest członkiem zespołu wykonującego plan.

Wnioski, które nasuwają się po prawie dwuletnich badaniach pewnie nikogo nie zaskakują. Mamy suszę, która będzie narastać. Będzie to miało wpływ na wegetację i zdrowotność naszych lasów. Pomiary przepływu wody w ciekach wykonywano w czterech terminach, raz na kwartał. Na cztery punkty pomiarowe wyznaczone na terenie Nadleśnictwa Lutówko w jednym ani razu nie zanotowano przepływu wody. Koryto cieku było puste lub ilość wody była w nim minimalna. Chodzi tutaj o ciek, który zasila jezioro Juchacz w Iłowie. Na terenie Nadleśnictwa Runowo przepływ wody badano w 7 lokalizacjach i aż w 3 ani razu nie zanotowano tego przepływu. Jak widać, problem jest poważny i nie załatwi się sam. Nadleśnictwa podejmują konkretne działania, aby zatrzymać wodę poprzez tak zwaną małą retencję. Nie chodzi tutaj o budowę zbiorników retencyjnych. W planach jest budowa prostych, ale skutecznych urządzeń piętrzących i zatrzymujących wodę. Są to zastawki, progi, przepusty z możliwością piętrzenia czy groble. W Nadleśnictwie Lutówko wyznaczono 38 miejsc, w których takie działania miałyby być przeprowadzone. W sumie pozwoliłoby to na zretencjonowanie ponad 600 tys. metrów sześciennych wody. Głównie mają to być podpiętrzenia lub likwidacja odpływów wody. Natomiast w Nadleśnictwie Runowo zaplanowano 35 przedsięwzięć, które mają dodatkowo zatrzymać 738 tys. metrów sześciennych wody w skali roku. 

Ponieważ cieki wodne i urządzenia melioracyjne to system naczyń połączonych, który nie pokrywa się z żadnymi administracyjnymi granicami, istnieje konieczność skoordynowania działań z innymi administratorami cieków wodnych. Co z tego, że Lasy Państwowe zatrzymają wodę na swoim terenie, skoro zabraknie jej rolnikom? Właśnie temu służyło czwartkowe spotkanie w Lutówku. Każdy z obecnych mógł zgłosić swoje uwagi do opracowywanego planu. Dla uczestników przygotowano nie tylko prezentację multimedialną, ale również szczegółowe mapy w formacie A1.