Sentymentalna podróż do korzeni. Część II

We wrześniu 1939 r. doktor Eschner został przejściowo wybrany na funkcję burmistrza Kamienia. W 1941 r. przyjechał do niego jego wnuk, młody Eberhard (jego ojciec Alfons był wówczas oficerem Wehrmachtu), który mieszkał u swojego dziadka. Pod koniec 1944 r. było już pewne, iż nadszedł dla Niemców moment ucieczki. Walki o ziemię krajeńską trwały pod koniec stycznia i w pierwszej dekadzie lutego 1945 r. wojska niemieckie, broniąc się przed atakiem czerwonoarmistów i żołnierzy I Armii Wojska Polskiego, urządziły (przejściowo) sztab w Zakładzie św. Anny oraz kilka miejsc oporu przed zbliżającym się frontem. Jednym z nich było poddasze dworku lekarza Eschnera.

 

Nadchodzący front zmusił dra Eschnera wraz z rodziną (żoną i wnukiem Eberhardem) do ucieczki, prawdopodobnie 11 lutego 1945 r. Wyjechał on przy 20 stopniowym mrozie w kierunku Chojnic i dalej Człuchowa. Jednak bardzo niesprzyjające warunki pogodowe nie pozwoliły rodzinie Eschner na dalszą podróż i zmusiły do powrotu do Kamienia. Wówczas po rodzinę wrócił Alfons (stacjonujący wówczas ze swoją jednostką nieopodal Człuchowa). Rodzina Eschner ocalała, jednak w wyniku natarcia czerwonoarmistów został ostrzelany i trafiony pociskiem m.in. dworek, który częściowo się spalił.

 

Ucieczka rodziny Eschner zakończyła się w Berlinie. W kwietniu 1945 r. został między innymi zbombardowany ich dom w tym mieście. Po zakończeniu działań wojennych i podpisaniu kapitulacji przez Niemcy 8 maja 1945 r. dr Eschner pracował m.in. w stacji „Czerwonego Krzyża” oraz prowadził praktykę lekarską. Zmarł w Berlinie 29 stycznia 1953 r., natomiast jego żona 11 lutego 1968 r.

 

Dworek dra Eschnera częściowo się wypalił podczas walk wyzwoleńczych. Dość długo po wojnie władze miejskie nie wiedziały, co zrobić ze zrujnowanym budynkiem i parkiem. W 1958 r. w miejsce dworku zaczęto budowę domu kultury, która na początku lat 60. ugrzęzła w martwym punkcie. Ostatecznie nowy obiekt kultury został oddany dla społeczności kamieńskiej 22 lipca 1970 roku. 

 

 

Literatura: APB, Prezydium MRN w Kamieniu 1945-1972; Zbiory Eberharda Eschnera, Aleksandra Atamańskiego; Informacje zaczerpnięte z relacji Władysława Skiby, Franciszka Zoltka, Stanisława Głomskiego.