Niedokończony życiorys

Księgę Zasłużonych Powiatu Sępoleńskiego utworzono uchwałą rady powiatu w 2000 roku. Inicjatorem jej powstania był ówczesny przewodniczący rady Józef Buława. Ćwierć wieku później do księgi trafiło jego nazwisko. 

Oto treść wpisów:

 

JÓZEF BUŁAWA

Józef Buława urodził się 21 marca 1936 r. w wielkopolskim Pępowie, w powiecie gostyńskim. Pochodził z wielodzietnej rodziny, był ósmym dzieckiem. Jego ojciec - Jan, urodzony w Płociczu, po zakończeniu pierwszej wojny światowej, przeniósł się do Przymuszewa k. Drożdzienicy, gdzie pracował jako wiejski listonosz. Matka - Łucja, urodzona w Drożdzienicy, zajmowała się domem. W 1930 r. rodzina została przeniesiona służbowo do Pępowa, gdzie spędziła także cały okres okupacji. Po wojnie, w 1948 r. powrócili do Drożdzienicy. Józef uczęszczał do tamtejszej szkoły podstawowej, a po jej ukończeniu w 1950 r., podjął naukę w niższym seminarium duchownym w Pelplinie. Szybko jednak zrezygnował i dalsze kształcenie kontynuował w więcborskim Liceum. Tam też zaangażował się w działalność społeczną w ZMP, którego członkiem został w 1951 r. LO ukończył w 1954 r. Podjął studia na Wydziale Nauk Humanistycznych UMK w Toruniu - na kierunku historia. Ukończył je z wynikiem bardzo dobrym w 1958 r. Jego praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. Karola Górskiego nosiła tytuł „Toruń w okresie potopu szwedzkiego w latach 1655-1660". Została w całości wydrukowana w kwartalniku studenckich kół naukowych „Młoda Myśl", jako wzór dla studentów młodszych roczników, jak należy pisać pracę magisterską. W połowie sierpnia 1958 r. J. Buława podjął pierwszą pracę zawodową - w Szkole Podstawowej w Więcborku, jako nauczyciel historii. Po roku został przeniesiony do Sępólna Krajeńskiego - i w tamtejszym Liceum Ogólnokształcącym uczył historii oraz łaciny. Był też wychowawcą internatu i opiekunem drużyny harcerskiej. Pracował w LO Sępólno do sierpnia 1970 r. W międzyczasie kontynuował osobisty rozwój naukowy, podejmując badania nad postkrzyżackimi dziejami Torunia. W rezultacie ich ukończenia, w grudniu 1967 r., uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych. Praca doktorska pt. „Walki społeczno- ustrojowe w Toruniu w I połowie XVI wieku", została wydana przez UMK drukiem. Ukazała się w ramach Roczników Towarzystwa Naukowego w Toruniu w 1971 r. Pracując zawodowo i naukowo J. Buława poszerzał nadal swoje wykształcenie humanistyczne. Uzyskał m.in. uprawnienia do nauczania j. niemieckiego na poziomie licealnym. Z dn. 1.09.1970 r. został powołany na stanowisko adiunkta w Zakładzie Historii i Nauk Politycznych WSP w Bydgoszczy. Pracował tam do 31.08.1972 r. Powierzono mu następnie funkcję dyrektora Poradni Wychowawczo-Zawodowej w Sępólnie Krajeńskim. Sprawował ją 5 lat, ale pozostał pracownikiem tej instytucji aż do połowy 1982 r. W okresie tym dojeżdżał także do Bydgoszczy na zajęcia w Wojewódzkiej Poradni Wychowawczo- Zawodowej, a na UAM w Poznaniu ukończył podyplomowe studium z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego. Od 1.08.1982 r. objął stanowisko Gminnego Dyrektora Szkół w Sępólnie Krajeńskim. Kilka lat później w wyniku reformy zarządzania oświatą został mianowany inspektorem oświaty i wychowania w sępoleńskim Urzędzie MiG. Pełnił tę funkcję do 31.08.1990 r. Z dn. 1.09.1990 r. objął funkcję dyrektora SP w Lutowie. Zaangażował się z miejsca w budowę sali gimnastycznej przy tej placówce, nie bacząc na trudności materiałowe i finansowe, w jakich znalazła się oświata po przełomie ustrojowym. Po dwóch latach salę oddano do użytku. Na ww. stanowisku pozostał do 31.08.1992 r. W okresie wieloletniej pracy w oświacie J. Buława, otrzymał szereg wyróżnień resortowych i państwowych, w tym Złoty Krzyż Zasługi (1978) i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989). Warto podkreślić, że przez szereg lat był jedynym pracownikiem oświaty na obszarze powiatu posiadającym tytuł naukowy. Z końcem sierpnia 1993 r. J. Buława przeszedł na emeryturę. Pozostał jednak nadal osobą czynną i aktywną na forum działalności społecznej. Udzielał się w Samorządzie Mieszkańców, w ZNP oraz w SLD. Z listy tego ostatniego ugrupowania startował kilkakrotnie - z sukcesem - w wyborach samorządowych. W latach 1994-1998 był radnym RM w Sępólnie Krajeńskim. Po reaktywacji powiatu sępoleńskiego, w 1998 r. został wybrany do samorządu powiatowego I kadencji. Rada powierzyła mu funkcję przewodniczącego, którą sprawował do końca kadencji w 2002 r. Po czterech latach przerwy ponownie uzyskał mandat radnego - do Rady Powiatu III kadencji, która wybrała go swym wiceprzewodniczącym. Józef Buława był inicjatorem i współautorem pierwszej monografii powiatu sępoleńskiego - „Dzieje Sępólna i powiatu", wydanej w 1974 r. Praca ta stała się fundamentem i inspiracją dla wszystkich późniejszych badaczy dziejów tej części Krajny. Był także współautorem kilku innych publikacji dotyczących Powiatu Sępoleńskiego i jego mieszkańców, jak i szeregu tekstów okolicznościowych. Zainicjował wydawanie i był jednym z redaktorów „Sępoleńskiego Kwartalnika Samorządowego", który ukazywał się w latach 1997-1998. Już na pierwszej sesji Rady Powiatu mówił o konieczności podjęcia prac nad nową monografią. Doprowadził do stworzenia Księgi Osób Zasłużonych dla Powiatu. Był inicjatorem i przewodnikiem wielu wycieczek historycznych po Krajnie oraz inicjatorem umieszczania stosownych tablic informacyjnych na ważnych obiektach historycznych. Zawsze żywo zainteresowany był publikacjami historycznymi ukazującymi się na obszarze historycznej Krajny. Prezentował je na różnych forach samorządowo-społecznych w powiecie zachęcając do podejmowania inicjatyw w tym zakresie także na miejscu. Uczestniczył, jako gość, w konferencjach popularnonaukowych m.in. w Tucholi, Bydgoszczy i Wielkim Buczku, gdzie przedstawiał też osiągnięcia wydawnicze historyków z terenu swego powiatu, a także w konferencjach historycznych organizowanych przez nauczycieli i młodzież sępoleńskiego LO. W końcowych latach drugiej dekady XXI w., w związku ze śmiercią żony, własnymi problemami zdrowotnymi i koniecznością opieki nad niepełnosprawnym synem, był zmuszony wycofać się z czynnego uczestnictwa w życiu społecznym. Zmarł 14.12.2023 r. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w Sępólnie Krajeńskim.

 

 

WŁADYSŁAW DOBBER

Władysław Dobber urodził się w 1951 roku we wsi Orzełek w gminie Kamień Krajeński, tam też ukończył szkołę podstawową. Naukę kontynuował w Liceum Ogólnokształcącym w Sępólnie Krajeńskim i tam zdał maturę w 1969 roku. W latach 1969-1971 pobierał naukę w Studium Nauczycielskim w Toruniu na kierunku geografia z zajęciami praktyczno-technicznymi. Po jego ukończeniu podjął pracę zawodową jako nauczyciel w rodzinnym Orzełku. Zaangażował się społecznie w pracę na rzecz drużyny harcerskiej. Dla podniesienia swoich kwalifikacji w harcerstwie, ukończył Centralną Szkołę Instruktorów Zuchowych w Cieplicach Śląskich Zdrój i Centralną Szkołę Instruktorów Harcerskich w Warszawie. Po obniżeniu stopnia organizacyjnego Szkoły Podstawowej w Orzełku pełnił funkcję Komendanta Gminnego Związku Drużyn w Kamieniu Krajeńskim, a następnie przez rok Zastępcy Komendanta Hufca ZHP w Sępólnie Krajeńskim. Jedną kadencję był członkiem Komendy Chorągwi w Bydgoszczy. W pracy zawodowej i działalności społecznej zawsze na sercu leżało mu wychowanie patriotyczne i obywatelskie młodzieży. Jako wychowawca klasy i instruktor harcerski organizował wiele wycieczek i obozów harcerskich stałych i wędrownych po Krajnie i Kaszubach. Za swoją kilkunastoletnią, aktywną pracę w harcerstwie otrzymał stopień harcmistrza oraz kilka odznaczeń i medali (m.in. Krzyż Za Zasługi dla ZHP i medal Za Zasługi dla Harcerstwa Bydgoskiego). W drugiej połowie lat 70. na kilka lat przeszedł z oświaty do pracy w Komitecie Miejsko-Gminnym PZPR w Kamieniu Krajeńskim. Ponieważ, nie miał zamiaru kończyć studiów politycznych wrócił do pracy pedagogicznej w Szkole Podstawowej w Kamieniu Krajeńskim i Dużej Cerkwicy. Podjął wówczas studia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na kierunku geografia, które ukończył z wyróżnieniem w 1984 roku. W tym samym roku decyzją Naczelnika Miasta i Gminy i Wydziału Kadr Kuratorium Oświaty i Wychowania w Bydgoszczy został powołany na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Kamieniu Krajeńskim. Funkcje kierowniczą pełnił przez dwie kadencje do 1992 roku, a zbiorcza szkoła pod jego kierownictwem rozwinęła się pod względem bazy dydaktycznej i poziomu nauczania. Przez następnych dziesięć lat, ze względu na ograniczoną ilość godzin dydaktycznych geografii i techniki, pracował jako nauczyciel w kilku szkołach (Kamień Krajeński, Mała Cerkwica i Dąbrowa). W tym okresie osiąga liczne sukcesy w pracy z uczniem zdolnym. W roku 1994, 1996 i 1998 jego uczniowie doszli do finału wojewódzkiego konkursu geograficznego. Dwóch zostało laureatami (I i II miejsce), a kilku innych doszło do finału tego konkursu. Równocześnie w tych latach pracy dbał o swoje doskonalenie zawodowe. Kończył liczne kursy i warsztaty (np. cykl warsztatów geologicznych i astronomicznych), zdobywając nowe umiejętności, certyfikaty i świadectwa. W styczniu 2002 roku, jako jeden z pierwszych w gminie, zdobył stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego. Za całokształt swojej pracy pedagogicznej i społecznej Pan Władysław Dobber otrzymał liczne wyróżnienia i nagrody, między innymi:

• Kuratorium Oświaty za działalność krajoznawczą i turystyczną z dziećmi i młodzieżą szkolną,

• Burmistrza za szczególne osiągnięcia w kierowaniu i zarządzaniu gminną oświatą,

•Inspektora Oświaty, Dyrektora Gminnego Szkół i Dyrektora Szkoły za wyróżniającą pracę dydaktyczno-wychowawczą i opiekuńczą.

Po zmianach organizacyjnych w oświacie samorządowej i utworzeniu gminnych Zespołów Oświaty został powołany na stanowisko dyrektora Miejsko-Gminnego Zespołu Usług Oświatowych w Kamieniu Krajeńskim. Pełnił tę funkcję w latach 2003-2012, następnie po prawie 41 latach pracy zawodowej przeszedł na zasłużoną emeryturę. W latach kiedy kierował gminną oświatą została zracjonalizowana sieć szkół, przeprowadzono remonty wszystkich placówek oświatowych, wybudowano halę sportową na potrzeby gimnazjum oraz zakupiono dwa gimbusy dla dowozu uczniów do szkół. W działalności pozapedagogicznej od dawna interesował się krajoznawstwem i turystyką. Od 1986 roku posiada uprawnienia pilota i przewodnika turystycznego PTTK. W tym czasie zorganizował ponad sto wycieczek i obozów wędrownych dla młodzieży szkolnej i drugie tyle wycieczek krajowych i zagranicznych dla emerytów i rencistów z gminy Kamień Krajeński. Pan Władysław Dobber ma znaczący dorobek wydawniczy z zakresu publikacji o własnym regionie. Jest współautorem wydanego w 1987 roku pierwszego przewodnika historyczno-turystycznego po gminie Kamień Krajeński. Zainicjował i z własnych środków wydał w kilku egzemplarzach publikację pt. "Charakterystyka geograficzno-gospodarcza wsi Orzełek" (2001 rok). Jest autorem przewodnika turystycznego „Kamień Krajeński i okolice" wydanego z planem miasta (2009 rok). Jest również współautorem monografii pt. „Dzieje Kamienia Krajeńskiego i okolic. Od pradziejów do współczesności" wydanej w 2009 roku z okazji 650-lecia nadania praw miejskich Kamieniowi Krajeńskiemu. W 2020 roku był koordynatorem i przewodniczącym zespołu redakcyjnego dla opracowania sagi rodzinnej pt. „Dzieje Dobberów na Krajnie, pień rodowy z Orzełka". Kolejnym przedsięwzięciem wydawniczym był opracowany i wydany w 2022 roku album Stowarzyszenia Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Kamieniu Krajeńskim pt. „Wycieczkowe dwudziestolecie Seniorów (2002-2022)". W roku 2024 wydał obszerną publikację pt. „Pojezierze Krajeńskie. Dzieje, środowisko geograficzno- przyrodnicze, walory turystyczne i dorobek kulturowy regionu". Będąc na emeryturze Pan Władysław Dobber działa aktywnie w różnych stowarzyszeniach i organizacjach społecznych. Od wielu lat jest prezesem Kamieńskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz członkiem Zarządu Stowarzyszenia Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Kamieniu Krajeńskim. Jest także współzałożycielem i koordynatorem Uniwersytetu Trzeciego Wieku. W działalności samorządowej dwukrotnie był radnym gminnym. Raz w pierwszej połowie lat 70. z woli wyborców wsi Orzełek. Drugi raz w latach 1998-2002, kiedy był aktywnym radnym Rady Miejskiej w Kamieniu Krajeńskim. Pełnił wówczas funkcję przewodniczącego Komisji Oświaty, Zdrowia, Sportu i Turystyki. Przyczynił się do wielu działań, które miały wpływ na poprawę warunków życia mieszkańców. Za działalność społeczną otrzymał kilka wyróżnień i tytułów honorowych, m.in. tytuł Osobowość roku 2019 w kategorii Kultura w powiecie sępoleńskim, konkursu organizowanego przez Gazetę Pomorską, „Ekspres Bydgoski” i „Nowości” oraz medal „Bene Meritus" z okazji 100-lecia powstania Powiatu Sępoleńskiego. Pan Władysław Dobber zasłużył się regionowi i społeczeństwu sumienną i rzetelną pracą. Przyczynił się do aktywizacji wielu młodych pokoleń. Swoją działalnością społeczną daje przykład młodzieży do naśladowania oraz zdobywa uznanie i szacunek lokalnego społeczeństwa.

 

                                                                                                                                                                                                                      * * *

O wpisie decyduje kapituła księgi składająca się z przewodniczącego rady powiatu oraz przewodniczących rad gmin tworzących powiat sępoleński. Mamy wrażenie, że kapituła jest w stanie „przyklepać” wszystko, co jej pod nos podłożą. Wniosek o wpisanie danej osoby do księgi może złożyć praktycznie każdy. Ważne, że dołączy do niego listę 200 podpisów poparcia. To nie jest trudne, aczkolwiek wymaga trochę zachodu. Podstawowe pytanie, jakie się rodzi przy tej okazji, dotyczy słowa „zasłużony”. Co to znaczy zasłużony powiatu sępoleńskiego? Definicje mogą być różne. Czy napisanie jednej czy drugiej książki to już przyczynek do bycia zasłużonym? Dylematów związanych z tą sprawą jest znacznie więcej. Są to również dylematy natury moralnej. Osobę wpisaną do księgi powinny cechować najwyższe standardy moralne. Nie ulega wątpliwości, że Władysław Dobber w ostatnich latach wykazuje się ogromną aktywnością społeczną i to słusznie odnotowano w jego laudacji. Problem w tym, że to tylko fragment jego życiorysu. Z dokumentów znajdujących się w Archiwum Państwowym, Instytucie Pamięci Narodowej oraz archiwaliach Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy wynika, że zasłużony dla powiatu Władysław Dobber poniósł zasługi również na innym polu. Członkiem PZPR był od października 1971 roku. W 1974 r. pełnił funkcję sekretarza Podstawowej Organjizacji Partyjnej PZPR w Orzełku. Sekretarzem Komitetu Miejsko-Gminnego PZPR w Kamieniu był w latach 1974 - 1976, a II sekretarzem w latach 1976 - 1981. Zastępcą przewodniczącego Zarządu Gminnego Związku Młodzieży Wiejskiej w Orzełku był w latach 1967-1972. Od 18 maja 1982 roku był członkiem ORMO (Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej). Był również członkiem Frontu Jedności Narodu, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej i Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej. Od 14 lutego do 16 czerwca 1977 roku był słuchaczem Międzywojewódzkiej Szkoły Partyjnej w Bydgoszczy. 

Trochę się tego uzbierało, szanowna kapituło. Wniosek o uhonorowanie wpisem wpłynął bodajże w kwietniu br. Czasu na zbadanie życiorysu było więc pod dostatkiem. Jaki to problem wystąpić do Archiwum Państwowego czy do Instytutu Pamięci Narodowej o odpowiednie materiały? Chyba że dla kapituły nie ma to żadnego znaczenia. Okazuje się jednak, że dla mieszkańców gminy Kamień ma znaczenie. Po tym, jak w przestrzeni medialnej pojawiły się informacje o wpisie, odezwali się do nas ci, którzy pamiętają działalność Władysława Dobbera z tamtych lat. Nie mogą się z tym pogodzić. 

Radni rady powiatu nie mają nic innego do roboty, więc zajmują się wpisami, nagrodami, targami i tego typu inicjatywami, które ani o centymetr nie pchają tego powiatu do przodu.