Stanowisko Zarządu Powiatu w Sępólnie Krajeńskim

– W kierowanym do Starosty oraz Zarządu Powiatu Sępoleńskiego piśmie Wolnego Związku Zawodowego Solidarność-Oświata stawiany jest zarzut naruszenia przez Zarząd Powiatu prawa poprzez nie poinformowanie organizacji związkowych o planowanych zmianach organizacyjnych dotyczących placówek oświatowych, dla których Powiat Sępoleński jest organem prowadzącym. Powyższy zarzut nie ma jednak odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach prawa, ponieważ zaistniała sytuacja (stanowisko Zarządu Powiatu co do konieczności zmian natury administracyjno-organizacyjnej w niektórych placówkach oświatowych, w tym zalecenie zmniejszenia etatów na poszczególnych stanowiskach oraz przesunięć etatowych) nie implikuje zrealizowania się hipotezy norm prawnych nakazujących konsultację z organizacjami związkowymi.

– Kolejnym zarzutem, kierowanym do Zarządu Powiatu jest bezprawność kierowanych do dyrektora ZS-CE w Więcborku poleceń natury organizacyjno-administracyjnej połączone z zarzutem stosowania wobec dyrektora mobbingu. W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 34a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) - zwana dalej ustawą - organ prowadzący szkołę lub placówkę sprawuje nadzór nad jej działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, do których m.in. zaliczono prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole lub placówce środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lub placówkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem. Z uwagi na takie uregulowanie, dyspozycje jakie skierowane zostały przez Zarząd Powiatu do dyrektora ZS-CE w Więcborku miały oparcie w wyżej podanych przepisach prawa. Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 5a ustawy, organem prowadzącym dla szkół ponadgimnazjalnych jest powiat [...]. W związku z powyższym organ prowadzący szkołę lub placówkę, jako podmiot odpowiedzialny za jej działalność, ma prawo do wypowiadania się w kwestii etatów z uwagi na fakt, iż zapewnia środki finansowe. Po drugie, zarzucenie stosowania mobbingu należy rozpatrzyć z uwagi na treść definicji mobbingu wynikającej z przepisów prawa pracy. [...]

– Ustosunkowując się do zarzutu powołującego się na przepis art. 39 ust. 3 pkt 1 ustawy należy stwierdzić, iż ustawodawca w tym przepisie przyznał dyrektorowi kompetencję do zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Podkreślić przy tym należy przyczynę takich zaleceń. Przyczyna wynika z konieczności poszukiwania oszczędności finansowych w ramach środków przyznawanych placówce przez organ prowadzący. Poczynione wytyczne przez Zarząd Powiatu nie mają wpływu na ilość zajęć dydaktycznych koniecznych do zrealizowania programu nauczania a jedynie wskazują możliwe źródło oszczędności poprze redukcje etatów, których utrzymywanie jest zbędne albo nie jest konieczne.

– Odnosząc sie do kwestii konieczności utrzymania w ZSCE w Więcborku świetlicy oraz etatu opiekuna świetlicy należy rozpatrzyć brzmienie przepisu art. 67 ust. 1 ustawy o systemie oświaty, który wskazuje na powinność zapewnienia uczniom przez szkołę możliwości korzystania m.in. ze świetlicy. Użycie sformułowania „powinna zapewnić” nie może, co prawda, być traktowane jako nakaz, ale jako wyrażenie pożądanie podjęcia działania spełniającego określone warunki. Z uwagi na użycie takiego wyrazu nie można stwierdzić, iż tworzenie świetlicy jest obligatoryjne i stanowi bezwzględny nakaz przewidziany przez ustawę o systemie oświaty. [...] Podkreślić należy, że zdaniem Ministra Edukacji Narodowej - Pani Katarzyny Hall „opieka w świetlicy może być zapewniona zależnie od potrzeb - jest wiele szkół ponadgimnazjalnych, które nie prowadzą świetlicy” (pismo do dyspozycji w Wydziale Edukacji [...]. Kontrola przeprowadzona w dniu 13 czerwca 2011 roku wykazała, że godziny pracy świetlicy nie są dostosowane do potrzeb uczniów dojeżdżających do szkoły. [...]

– Odnośnie ograniczenia godzin na konserwację 5 pracowni komputerowych - serwisowanie sprzętu, Zarząd przyznaje placówce prawo do pozostawienia liczby zaplanowanych godzin, podkreślić jednak należy, iż w szkole brak jest dokumentacji potwierdzającej prowadzenie zajęć dydaktycznych we wskazanym obszarze (kontrola wykazała, że pracownicy wykonują powyższe zadania w ramach godzin dydaktycznych, przy czy celowe byłoby rozliczenie ich zgodnie z zawartymi umowami). [...]

– Dyrektor szkoły zgodnie z przepisem art. 39 ustawy o systemie oświaty odpowiedzialny jest za kierowanie szkołą zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Optymalne organizowanie procesu dydaktycznego, realizowanie programu wychowawczego oraz zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i pracy nie były przez Zarząd kwestionowane w zaleceniach pokontrolnych.

– Odnosząc się do Państwa zastrzeżeń, co do możliwości realizowania godzin ponadwymiarowych przez osoby funkcyjne organ prowadzący udzielając Dyrektorom szkół wysokich zniżek tj. od 10 do 15 godzin dydaktycznych w oparciu o przepis art. 42 pkt 7 Karty Nauczyciela, wskazuje jako priorytetowe, prawidłowe wykonanie obowiązków związanych z zarządzaniem placówką oświatową (m.in. prowadzenie dokumentacji szkoły, reprezentowanie placówki na zewnątrz, wykonywanie zadań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów oraz pozyskiwania środków zewnętrznych i podnoszenie atrakcyjności dydaktycznej szkoły).

– W odniesieniu do zarzutów związanych z odstąpieniem od zasady subsydiarności w placówkach oświatowych wyjaśniamy, że zasada subsydiarności - jest to zasada, występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że poszczególne organy administracji wspólnotowej są zobowiązane współpracować w celu osiągnięcia danych celów. [...] Przenosząc jednak, w wolnej interpretacji, tę zasadę na sytuację redukcji etatów w placówkach oświatowych powiatu sępoleńskiego, zwracamy uwagę, że miała ona zastosowanie w przypadku wydania zaleceń pokontrolnych Dyrektorom szkół już w dniach 21 kwietnia i 4 maja 2011 roku. Dyrektorzy mieli, więc możliwość konsultowania i uzgadniania z organem prowadzącym proponowanych zmian.

– Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w (...) szkołach doradztwo zawodowe może być prowadzone zgodnie z wytycznymi określonymi w paragrafie 4 ust. 3 ww. Rozporządzenia. Pragniemy także podkreślić, że w III kwartale 2011 roku MEN w ramach projektu wdrożeniowego zamierza utworzyć Powiatowe Centra Rozwoju Edukacji, które organizować będą m.in. doradztwo zawodowe.

Zarząd Powiatu kierując się zasadą racjonalnej i ekonomicznej polityki kadrowej w zaleceniach pokontrolnych wskazuje działania, które zdaniem Zarządu optymalnie zabezpieczają możliwość realizacji procesu dydaktyczno – wychowawczego w roku szkolnym 2011- 2012 i w latach następnych. Mając na uwadze dotychczasową współpracę organu prowadzącego z Dyrektorami Szkół opartą na dialogu na argumenty, przedstawiamy Związkom Zawodowym powyższe wyjaśnienia i wnosimy o wsparcie działań Zarządu Powiatu w przeprowadzeniu zmian organizacyjnych w szkołach.

 starosta  Tomasz Cyganek

Stanowisko Wolnego Związku Zawodowego „Solidarność-Oświata”
w Więcborku

[...] Czy przykładowe sformułowanie: „Namawianie dyrektora, aby powierzył nauczycielom prowadzenie zajęć doradcy zawodowego, bez posiadania kwalifikacji,
w ramach 19 godziny” nie jest wskazaniem konkretnego naruszenia prawa art. 42 ust. 2 pkt. 2b. „Ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela” (Dz. U. z 2003r. Nr 118, poz. 112 z póź. zm.)? Czy jest to sformułowanie w formie zbyt ogólnikowej? Uważamy, że wskazane sytuacje, które w sposób oczywisty wskazują łamanie prawa są dla wszystkich zrozumiałe i nie muszą być argumentowane podstawą prawną. Ustalenie w których przepisach prawo zostało złamane i usunięcie przyczyny nadużyć jest zadaniem Zarządu Powiatu.

W związku z powyższym wskazujemy pkt. 2 i pkt.3 pisma z dnia 20 czerwca 2011r., OS.0022.20.2011 jako daleko idące uproszczenie przepisów prawa. Stanowisko Zarządu Powiatu, że zarzut „nie poinformowania organizacji związkowych o planowanych zmianach organizacyjnych dotyczących placówek oświatowych dla których Powiat Sępoleński jest organem prowadzącym” - nie ma odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach prawa jest stanowiskiem mijającym się z prawdą.

Art. 19. ustęp 1 „Ustawy o związkach zawodowych” taki obowiązek na organ prowadzący nakłada. Związek reprezentuje interesy zbiorowe pracowników, które w widoczny sposób zostały tu naruszone. Związek oczekiwał, że tak wielki zakres zmian dotyczących spraw oświatowych zostanie przedłożony Związkowi w drodze Uchwały Zarządu Powiatu do opiniowania (przypominamy WZZ ”Solidarność-Oświata” jako organizacja członkowska Forum Związków Zawodowych jest reprezentatywny w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego oraz przepisów prawa pracy - o czym wcześniej organ prowadzący był informowany). [...]

[...] Zarzucamy organowi prowadzącemu szkoły łamanie tego zapisu poprzez bezczynność wobec dyrektorów szkół, którzy ten przepis łamią (w szczególności opiniowanie pozytywnie tych arkuszy szkół, które te uchybienia prawne zawierają). Dyspozycje Zarządu Powiatu skierowane do dyrektora ZSCE w Więcborku nie mają oparcia w podanych przepisach prawa a w konsekwencji naruszają przepisy art. 67 ust. 1 pkt. 2 i pkt. 3 „Ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty”.

W kwestii wywierania mobbingu wobec dyrektora ZSCE w Więcborku przypominamy, że to Zarząd Powiatu podjął decyzję aby arkusze organizacyjne szkół ZSCE w Więcborku i ZSCKR w Sypniewie zatwierdzić warunkowo (data 31 sierpnia jest ostatecznym terminem, gdzie dyrektorzy mają uwzględnić zalecenia dotyczące m.in. redukcji etatów). Informujemy, że organizacja związkowa została również poinformowana, że świetlica szkolna ujęta w arkuszu organizacyjnym szkoły w przyszłym roku szkolnym nie będzie funkcjonowała. Po naciskach Związku w chwili obecnej Zarząd Powiatu jest skłonny rozważyć ewentualność etatu wychowawcy świetlicy. Licytowanie się Zarządu Powiatu w tej kwestii ze Związkiem jedynie ośmiesza dyrektora, który jest podległym pracownikiem Starostwa Powiatowego. [...] Statut szkoły ponadpodstawowej określa zakres i sposób wykonywania zadań opiekuńczych szkoły, odpowiednio do wieku uczniów i potrzeb środowiskowych, z uwzględnieniem obowiązujących w szkołach ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowo w § 14 ujęto zapisy dotyczące biblioteki, które jednoznacznie mocują jej istnienie w szkole. W zapisach rozporządzenia: § 13, § 15. 1, § 16. 1 i § 24 ustawodawca wskazuje na podmioty, które mogą być w szkole a nie muszą. Posługując się spójnością prawa w tym zakresie należy stwierdzić, że podobne umocowanie ma świetlica szkolna, bowiem w żadnym dokumencie ustawodawca nie wskazuje sytuacji, w której może być, co jednoznacznie dowodzi że być powinna.

W świetle powyższego świetlica w ZSCE w Więcborku ma umocowanie prawne w art. 67 ust. 1 pkt. 3 „Ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty” i likwidować ani ograniczać jej czasu pracy nie wolno. [...] Dyrektor szkoły likwidując etat świetlicy lub zmniejszając go do 1/2 wielkości za namową Zarządu Powiatu również łamie prawo.[...]

Jesteśmy rozczarowani faktem, że szukanie oszczędności za wszelką cenę prowadzi tylko do obniżenia jakości pracy szkoły. Jak szkoła zapewni bezpieczeństwo uczniom, którzy z przyczyn losowych nie będą mogli odbyć zajęć dydaktycznych przewidzianych planem zajęć, jak również w tym czasie nie będą mogli skorzystać z biblioteki (będzie tam odesłana inna klasa), a dodatkowo nie będzie można zrealizować doraźnego zastępstwa (co jest typową sytuacją dla powiatowych szkół)? Do tej pory na to pytanie nie usłyszeliśmy odpowiedzi.

Nadmieniamy, że rok temu wykonano remont świetlicy (wraz z zakupem nowego wyposażenia) za kwotę 27 236,20 zł. z czego około 11 tyś. zł. przekazali na ten cel rodzice co podkreśla, że również oni widzą potrzebę funkcjonowania świetlicy. [...]

Z nadużyciem prawa przez Zarząd Powiatu mamy do czynienia w pkt. 8, albowiem uchylenie przepisu art.. 42 ust. 4 „Ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela„ nie daje prawa organowi prowadzącemu szkołę do ustalania standardów dotyczących zatrudniania nauczycieli bibliotek szkolnych. W tym miejscu Zarząd Powiatu narusza przepisy art..7 (organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa) „Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.” (Dz. U. z 1997r. Nr 78, poz. 483) oraz art.. 94 wymienionej ustawy (organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. [...] Brakuje logicznego uzasadnienia do wytłumaczenia faktu zmniejszenia wymiaru pracy świetlicy z 2,5 etatu do wielkości 1.5 etatu. Posługując się metodą „próbkowania” w przypadku ZSCE w Więcborku gdzie w przyszłym roku szkolnym liczba zmaleje o około 30 uczniów (stan na 1 września 2010r. wynosił 538 uczniów, z czego po odliczeniu uczniów kończących szkołę i doliczeniu przewidywanej liczby uczniów zaczynających szkołę 1 września 2011r. otrzymamy wskazaną różnicę) nie do przyjęcia jest ograniczenie etatu nauczyciela biblioteki o 40%. Informujemy, że tolerowanie sytuacji gdzie w jednej szkole etat nauczyciela biblioteki przypada na 160 uczniów, a w innej 0,7 etatu nauczyciela bibliotekarza na 270 uczniów czy proponowanie 1,5 etatu nauczyciela biblioteki na 500 uczniów w ZSCE w Więcborku są niezgodne z przepisami art. 18 §3 „Ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy” (Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Stoimy na stanowisku i domagamy się aby wszyscy nauczyciele bibliotekarze pracujący w placówkach oświatowych Powiatu Sępoleńskiego byli równo traktowani w zatrudnieniu.

[...] Przytoczona przez nas zasada subsydiarności oznaczała dla nas tylko zasadę pomocniczości (termin subsydiarność wywodzi się z łacińskiego słowa subsydium, oznaczającego pomoc, wsparcie, siły rezerwowe), według której wszystkie placówki oświatowe w równym stopniu ponoszą finansowy ciężar utrzymania się, przy czym placówki bardziej dochodowe utrzymują te będące pod „kreską”. W zeszłym roku tworząc plany finansowe placówek oświatowych pominięto tę zasadę. W budżecie ZSCE w Więcborku nie zabezpieczono na bieżące potrzeby około 300 tyś. zł.

[...] W świetle przytoczonych przepisów zobowiązujemy Zarząd Powiatu w terminie 7 dni do podjęcie działań w trybie art.. 34a ust.2 pkt.3 „Ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty” w stosunku do przedłożonych przez dyrektorów arkuszy organizacyjnych szkół ze szczególnym uwzględnieniem art. 67 ust. 1 pkt. 2, pkt. 3 i pkt. 4 wymienionej ustawy i usunięcie w przedłożonych arkuszach wszystkich zapisów niezgodnych z zapisami prawa. Nadmieniamy, że po tym terminie podejmiemy zdecydowane kroki w celu przywrócenia poprawnego funkcjonowania placówek oświatowych Powiatu Sępoleńskiego.

 Przewodniczący Komisji Zakładowej Marek Libera