Kategoria: Historia

W trzeciej dekadzie stycznia 1920 r. nastąpiło przejmowanie terenu powiatu sępoleńskiego z rąk pruskich. Było to podyktowane traktatem wersalskim z 28 czerwca 1919 r. Sytuacja na przejmowanym terenie nie była spokojna. Wielu mieszkańców – Polaków do końca łudziło się, że podział zaproponowany przez traktat wersalski może ulec zmianie. Poniżej prezentujemy krótki rys naszych ziem oraz wydarzenia związane z przejmowaniem powiatu z rąk pruskich. Informujemy także, jak przebiegały uroczystości powiatowe w 1930 r.

Szkoła zatrudniała tylko dwoje nauczycieli. Wodę w klasach czerpano z wiader. Za potrzebą chodziło się do wygódek, umieszczonych w obejściu. Mimo to chętnych do podjęcia tam nauki nie brakowało. Po dwóch dniach zapisów na liście kandydatów było już 145 nazwisk. Cóż to była za szkoła?

W dzisiejszej części prezentujemy przykłady walki partyzanckiej oraz sabotażowej grup niepodległościowych działających na terenie naszego powiatu. Były to oddziały: „Dula”, „Głowiaka”, „Jędrusia”, „Hardego”/„Małego” i „Ważnego”. Walka tych grup miała miejsce w latach 1945-1950.

W dzisiejszej części prezentujemy kolejne grupy niepodległościowe działające na terenie naszego powiatu. Oprócz nich powstały organizacje o nieokreślonej proweniencji, które chciały zaznaczyć swoją obecność poprzez m.in. działalność partyzancką.

Oswobodzenie terenu Pomorza w pierwszych miesiącach 1945 r. dla wielu członków Armii Krajowej oraz Narodowych Sił Zbrojnych nie było równoznaczne z zakończeniem działań zbrojnych. Mimo rozkazu z 19 stycznia 1945 r. o rozwiązaniu i zaprzestaniu działalności wielu członków tych organizacji podjęło walkę przeciwko nowemu okupantowi, jakim stała się armia radziecka. Na całym obszarze Polski zaczęły działać różne grupy i oddziały, które nie mogły pogodzić się z losem nowej Polski. Ich walka z władzą ludową polegała przede wszystkim na organizowaniu napadów na posterunki milicji, udzielaniu pomocy innym oddziałom niepodległościowym, likwidacja donosicieli oraz walka sabotażowa. Powstawanie organizacji niepodległościowych wywodzących się z Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych miało miejsce na terenie Pomorza w styczniu i lutym 1945 r. Na terenie powiatu sępoleńskiego oddziały niepodległościowe rozpoczęły działalność w marcu tegoż roku. Poza sygnałami o tworzeniu się grup niepodległościowych uwidacznia się na terenie powiatu działalność oddziałów partyzanckich, które liczyły od kilku do kilkudziesięciu osób. Były to oddziały: „Dula”, „Głowiaka”, „Jędrusia”, „Hardego”, „Małego” i „Ważnego”. Działały one na terenie powiatu sępoleńskiego, tucholskiego i wyrzyskiego.

Jeziora, tak jak wszystko na Ziemi, biorą udział w cyklu narodzin i śmierci. Rodzą się, dojrzewają, starzeją, wreszcie umierają. Podlegają ciągłym, fascynującym zmianom, niestety często niewidocznym na pierwszy rzut oka. Jezioro Więcborskie nie jest oczywiście wyjątkiem. Co ciekawego więc można by odkryć, gdyby tak przyjrzeć się mu bliżej, gdyby wziąć je pod lupę?

Historia budynku przy ulicy Jeziornej jest wyjątkowa. Gmach ten, jak żaden inny obiekt o charakterze publicznym w Sępólnie, na przemian tętnił życiem i totalnie zamierał, rozkwitał i więdnął. Renowacja, która dopiero co przywróciła mu dawny blask, nie była jednak pierwszym placem budowy w jego powojennych dziejach. Przy Jeziornej majstrowano już wielokrotnie.

Gdy wojna rozdzieliła mnie z rodziną, nie przestałam wierzyć w ludzką dobroć. W czerwcu 1940 roku, mając pół godziny na spakowanie się, wywieźli mnie do Niemiec, gdzie przez wiele lat pracowałam w gospodarstwie.

Mieszkańcom powiatu sępoleńskiego nie przychodziło na myśl, iż ta najmniejsza jednostka administracyjna przedwojennego województwa pomorskiego, nie była przewidziana do obrony w planach sztabu generalnego.

Gdy wojna rozdzieliła mnie z rodziną, nie przestałam wierzyć w ludzką dobroć. W czerwcu 1940 roku, mając pół godziny na spakowanie się, wywieźli mnie do Niemiec, gdzie przez wiele lat pracowałam w niemieckim gospodarstwie.